Een gratis mobiele telefoon van een waarde boven de € 250,- is volgens de Hoge Raad een lening. Jeroen Dijsselbloem, minister van Financiën heeft op 1 juli 2015 een brief gestuurd waarin hij opmerkt dat de uitspraak van de Hoge Raad nog niet wordt gehandhaafd door mobiele providers.
Gratis telefoon is feitelijk een lening
De Hoge Raad heeft op 13 juni 2014 geoordeeld dat een gratis telefoon bij een mobiel abonnement feitelijk een lening is. Daarbij moesten providers ook duidelijk aangeven wat de kosten van de telefoon zelf zijn. Jeroen Dijsselbloem van Financiën heeft op 1 juli 2015 geschreven in een brief aan de tweede kamer dat ook de telecomsector zich aan de wet van financieel toezicht moet houden. Dit betekent dat als een telefoon van boven de € 250,- gratis wordt aangeboden dit een lening is. Momenteel registreren mobiele providers betalingsachterstanden bij Preventel om te voorkomen dat de consument niet meer schulden kan maken bij andere mobiele providers als er een betalingsachterstand is. Het koppelen van Preventel met het BKR register behoort tot één van de mogelijkheden volgens Jeroen Dijsselbloem.
Preventel en het BKR register
Preventel is een samenwerkingsverband tussen de mobiele providers. Consumenten worden enkel geregistreerd bij Preventel wanneer deze een betalingsachterstand hebben. Als je een nieuw mobiel abonnement aanvraagt zal er een check worden gedaan bij Preventel, wanneer je geregistreerd staat heeft de mobiele provider het recht je te weigeren als klant. Het verschil met het BKR register is dat bij Preventel je enkel wordt geregistreerd wanneer je een betalingsachterstand hebt, bij het BKR register wordt elke lening geregistreerd ongeacht of hier een betalingsachterstand is of niet. Je wordt uit het Preventel register verwijderd wanneer je betalingsachterstand is voldaan. Een betalingsachterstand blijft bij het BKR wél meerdere jaren geregistreerd.
Sim only met losse telefoon goedkoper
De nieuwste mobiele telefoons worden vaak gratis aangeboden bij een mobiel abonnement. De afgelopen jaren zijn mobiele providers transparanter geworden in de opbouw van de kosten bij een mobiel abonnement. De nieuwste mobiele telefoons kosten vaak enkele honderden euro’s. Een losse mobiele telefoon is een grote uitgave in één keer. Mensen kiezen vaak voor een mobiel abonnement inclusief een mobiele telefoon. De kosten van de mobiele telefoon zijn dan verwerkt in het mobiele abonnement, je betaalt over de loopduur van het contract je mobiele telefoon terug. Het is goedkoper om een losse telefoon aan te schaffen en een goedkoop sim only abonnement te nemen.
BKR registratie bij een mobiel abonnement
Het terug betalen van de mobiele telefoon is feitelijk een lening waarbij de mobiele telefoon onderpand is van de lening. Om consumenten te beschermen heeft de overheid het BKR register het leven ingeblazen. Als je een lening boven de € 250,- aangaat wordt dit geregistreerd bij deze instantie, hierdoor kunnen andere geldverstrekkers ook zien dat je al een lening bent aangegaan met een geldschieter. Als je niet aan de terugbetaling kan voldoen wordt dit ook geregistreerd bij het BKR. Personen of bedrijven die dit hebben worden ook wel wanbetalers genoemd.
Doordat een mobiele telefoon vaak duurder is dan € 250,- moeten mobiele providers volgens de Wet van financieel toezicht naar je maandelijkse inkomsten vragen, je kan zeggen dat je € 1500,- per maand verdient. Hierhoef je echter geen officiële documenten voor te overhandigen. Deze financiële check is anders dan dat banken doen, bij een lening boven de € 1000,- moeten er wel officiële documenten worden overhandigd. Als de gratis mobiele telefoon duurder is dan € 1000,- moeten deze documenten wel worden overhandigd. De financiële check is bij een grotere lening diepgaander.
Telefoon kosten transparant bij T-Mobile
Een aantal mobiele providers geven transparant inzicht in de opbouw van de abonnementskosten. T-Mobile is de beste mobiele provider in transparantie. Bij deze mobiele provider zijn de abonnementskosten en de toestelkosten totaal gescheiden. Het is hierdoor mogelijk je mobiele abonnement aan te passen naar boven én naar beneden. Daarnaast kan je zelf bij het aangaan van het abonnement bepalen hoe de kosten van de mobiele telefoon worden terug betaald.
Vodafone biedt een gelijke mogelijkheid, echter zijn de abonnementskosten en de toestelkosten niet gescheiden. Wel bepaal je zelf hoeveel je extra per maand betaald voor het toestel. Bij Vodafone kan je enkel je contract naar boven aanpassen en niet naar beneden. De kosten voor een mobiele telefoon bij KPN verschillen per abonnement. Als je voor een groter abonnement kiest zal de toestel prijs naar beneden gaan. Bij Tele2 en Ben betaal je vaste kosten voor je toestel iedere maand, deze kosten blijven gelijk bij iedere grootte van het abonnement. Telfort biedt nieuwe klanten de optie om in één keer het bedrag voor de mobiele telefoon te voldoen of het gespreid over 24 maanden te betalen. Simyo biedt enkel de mogelijkheid om het bedrag in één keer te voldoen.
Onduidelijk wat mobiele providers gaan doen
Meerdere mobiele providers hebben gereageerd op de brief van Jeroen Dijsselbloem. KPN en Vodafone weten niet wat ze verder gaan doen met deze melding. Beiden mobiele providers zeggen dat hierdoor veel systemen moeten worden aangepast waardoor een krediet toetsing een duur proces wordt. T-Mobile vindt de beslissing van Jeroen Dijsselbloem jammer en denkt dat er meer pragmatische oplossingen zijn dan een koppeling tussen het Preventel systeem en het BKR register. Wel vermelden ze dat bij T-Mobile al langer de kosten van een gratis mobiele telefoon duidelijk zijn. Doordat de systemen bij de mobiele providers aangepast moeten worden is het momenteel onzeker wat de mobiele providers gaan doen en of de huidige mogelijkheid van abonnement met gratis telefoon blijft voort bestaan.